CHÙA BỬU LONG

CHÙA BỬU LONG

                                                                     

HỮU CHÍ

 

Chánh điện chùa Bửu Long.Ở một hướng đi bên phải chánh điện là Bảo tháp Gotama Cetiya.   Ảnh HC

 

Trong số 1.121 ngôi chùa tại TPHCM,  có 17 ngôi chùa Nam tông Kinh và 2 ngôi chùa Nam tông Khmer theo như thống kê của Thành hội Phật giáo TP.HCM.

Chùa Bửu Long tôn thờ Hòa thượng Hộ Tông là vị khai sáng Phật giáo Nam tông, vị Tăng thống đầu tiên của Giáo hội Phật giáo Tăng già Nguyên thủy Việt Nam.

Chùa Bửu Long được xem là ngôi tổ đình của Phật giáo Nam tông Việt Nam và được đánh giá là ngôi chùa tiêu biểu của hệ phái Nam Tông¹

Tổ đình Bửu Long, tọa lạc trên một ngọn đồi phía Nam thuộc Công viên Lịch sử và Văn hóa Dân tộc, số 81, đường Nguyễn Xiển, tổ I, ấp Thái Bình I, phường Long Bình, Quận 9, Thành phố Hồ Chí Minh.

Nguyên khu đất này, khoảng 14 ha, do cư sĩ Võ Hà Thuật mua lại và khai khẩn thêm từ năm 1942 để làm tịnh thất hành thiền dưới sự hướng dẫn của Thiền sư Hộ Tông, vị tổ khai sơn Phật giáo Nguyên thủy Việt Nam.

Để tiện việc tham vấn, cư sĩ Võ Hà Thuật xây dựng một thiền thất trên một vị trí cao ráo để thỉnh Thiền sư Hộ Tông về dạy thiền, giảng đạo. Từ đó, nơi đây trở thành một đạo tràng hành thiền chỉ quán rất nghiêm mật cho những ai ưa thích pháp hành giải thoát. Năm 1958, khi Giáo hội Tăng Già Nguyên thủy Việt Nam đã được chính thức thành lập, Thiền sư Hộ Tông được chư tăng tôn thỉnh đảm nhiệm chức vụ Tăng Thống Ban Chưởng quản Giáo hội Tăng Già Nguyên thủy Việt Nam.

Năm 1965, cư sĩ Võ Hà Thuật chính thức được Thiền sư Hộ Tông truyền thọ đại giới, pháp danh là Lão Tâm, và được Hòa thượng Viện chủ giao cho quản lý thiền viện. Năm 1969, Đại đức Lão Tâm tịch, Hòa thượng giao lại cho Đại đức Ngự Tâm trụ trì. Năm 1976 Đại Đức Ngự Tâm qua đời, Đại Đức Tăng Huệ thay thế. Năm 1981, Hòa thượng Viện chủ viên tịch sau khi đã di chúc lại cho Thượng tọa Viên Minh thay thế Ngài điều hành Phật sự tại Thiền viện Bửu Long. Năm 1982, Thượng tọa Viên Minh được Giáo hội Tăng Già Nguyên thủy Việt Nam bổ nhiệm về thừa kế chức vụ Viện Chủ Thiền viện Bửu Long. Lúc bấy giờ, vì Thượng tọa Viên Minh đang giữ chức vụ Tổng Thư ký Giáo hội Tăng Già Nguyên thủy Việt Nam kiêm Phó Trụ trì chùa Kỳ Viên, trụ sở Giáo hội, chưa thể về nhậm chức được nên đã cử Đại Đức Bửu đức thay thế. Đến năm 1992, Đại đức Bửu Đức đi du học nước ngoài, Thượng tọa Viên Minh mới chính thức về đảm nhiệm chức vụ mà Tổ giao phó.

Thiền viện Bửu Long ngày nay được xem như là tổ đình của Phật giáo Nam tông Việt Nam. Tổ đình ở đây không có nghĩa là ngôi chùa đầu tiên của Phật giáo Nguyên thủy Việt Nam, mà là địa điểm cư ngụ và tôn thờ vị khai sáng Phật giáo Nguyên thủy Việt Nam, nơi mà Tổ đã tịnh cư gần 30 năm để hành đạo và hoằng dương độ chúng, và cũng là nơi mà Ngài đã an nhiên thị tịch. Hiện nay, tháp thờ Xá Lợi của Tổ tọa lạc ngay sau Bồ Đề Phật Cảnh, nơi mà hàng năm vào ngày 26 tháng 7 Âm lịch, chư Tăng, Tu nữ và Phật tử Nam tông trong cả nước quy tụ về để hành hương chiêm bái và làm lễ tưởng niệm đến vị Tổ khai sơn Phật giáo Nguyên thủy Việt Nam.

 

Bảo tháp  tôn thờ Xá lợi Phật Gotama và chư vị Thánh Tăng

 

Kiến trúc chùa theo văn hóa Phật giáo cổ đại và liên tục được trùng tu tôn tạo. Hiện nay, tổ đình Bửu Long gồm có chánh điện, tăng xá, trai đường, tăng khách đường, tổ đường, thiền thất của chư tăng, ni viện, ni xá và am thất của nữ tu, tịnh nhân. Chánh điện ngày nay được trùng tu từ di tích cũ nơi tổ sư và Đại đức Lão Tâm để lại, chủ yếu là tôn tạo cho khang trang và tiện nghi hơn nhưng vẫn giữ lại hình dáng như cũ, chỉ thêm phần tiền đường. Ngoài ra còn có một động khổ hạnh tưởng niệm 6 năm Bồ tát tu khổ hạnh và một Bồ Đề Phật Cảnh tưởng niệm ngày Đức Phật thành đạo, một tượng Phật nằm tạc từ đá granite dài 8m, nặng trên 50 tấn. Đặc biệt, chùa Bửu Long có bảo tháp Gotama Cetiya do Hòa thượng Viên Minh, cùng với các hàng Phật tử gần xa trong nước và ngoài nước, đồng tâm hiệp lực thực hiện theo ý nguyện xưa của Sư tổ để tôn thờ xá lợi Đức Phật Gotama và Chư Thánh Arahán. Bảo tháp được khởi công xây dựng đầu tháng 8 năm 2007, hoàn thành tháng 10/2011 và khánh thành năm 2013. Bảo tháp có 7 tầng, tổng diện tích trên 7.000 m², tháp chính cao 57 m (80 m so với mặt biển), là một kiến trúc vừa hoành tráng hiện đại vừa biểu hiện nét cổ kính của nền văn minh Suvannabhumi cổ đại trong vùng Đông Nam Á.

Bảo tháp tọa lạc trên một ngọn đồi nên không khí nơi đây mát mẻ quanh năm, kết hợp với khuôn viên rộng rãi, cây xanh phủ bóng làm cho du khách cảm thấy tâm hồn thanh tịnh dịu dàng khi bước chân đến nơi này.

Tổ đình Bửu Long có sự kết hợp độc đáo bởi lối kiến trúc của bốn quốc gia gồm Ấn Độ, Myanmar, Thái Lan và Việt Nam.  Do đó, Bửu Long mang một vẻ đẹp riêng, độc đáo và lạ so với những ngôi chùa khác trong nước.

Ngoài việc sinh hoạt tôn giáo, Thiền viện Bửu Long còn quan tâm đến công tác từ thiện xã hội nên đã thành lập một Ban Từ thiện và một Chi hội Chữ thập đỏ, một phòng khám bệnh phát thuốc miễn phí hoạt động vào mỗi ngày thứ Bảy hàng tuần, hoạt động rất tích cực trong các công tác cứu trợ thiên tai, giúp đỡ các trại phong, dưỡng lão, cô nhi, trẻ em khuyết tật, mổ mắt nhân đạo, xây nhà tình thương, cấp học bổng cho học sinh nghèo và tài trợ thường xuyên cho một số cụ già neo đơn không nơi nương tựa.

Thiền viện Tổ đình Bửu Long đã được công nhận là môt hạng mục trong Công viên Lịch sử Văn hóa Dân tộc, phù hợp với quyết định của Viện Nghiên cứu Phật học Việt Nam đặt văn phòng Ban Phật giáo Nam tông tại đây làm Trung tâm nghiên cứu và giới thiệu lịch sử hình thành, phát triển, tổ chức, sinh hoạt, và sự cống hiến của Phật giáo Nguyên thủy cho nền văn hóa, giáo dục, đạo đức, cho sự tiến bộ của nền văn minh nhân loại.

Những ngày lễ lớn của Tổ đình:

1. Lễ Tam Hợp (Đản Sanh, Thành Đạo, Niết bàn) – ngày Rằm tháng Tư ÂL.

2. Lễ Để Bát Báo Hiếu – ngày Rằm tháng Bảy và 30 tháng Tám ÂL.

3. Lễ Giỗ Tổ Phật giáo Nguyên thủy Việt Nam – ngày 26 tháng Bảy ÂL.

4. Lễ Dâng Y Kathina – ngày 17 tháng Chín ÂL.

---

1. HT Thích Trí Quảng - Phật giáo Việt Nam một tương lai tươi sáng, báo Giác Ngộ số 866, 7/10/2016.