Ý NGHĨA QUY Y

Ý NGHĨA QUY Y

 

CHÁNH TRÍ

 

 

1. Tại sao người Phật tử phải quy y?

Trước tiên chúng ta cần xét qua những điểm sau đây:

a. Tự đâu có lễ quy y?

Muốn cho đúng phải nói Tam quy: “Quy y Phật, quy y Pháp, quy y Tăng”. Đây là một phương thức (formule), chính đức Thế Tôn đã chế ra lúc Ngài còn hiện tiền và tự người xin làm đệ tử phải chính miệng mình xướng lên trước mặt Ngài, sau khi đảnh lễ. Theo lịch sử, lễ quy y giản dị như thế.

b. Ý nghĩa lễ quy y

Tuy giản dị, lễ này có một tính cách rất quan trọng vì ý nghĩa thẳm sâu của nó.

Quy là về, y là dựa vào. Về như người đi lạc hướng trở lại nẻo phải đi, dựa vào như trẻ con khép mình vào lòng mẹ hay như người bị mưa gió bão bùng núp mình dưới mái nhà che chở. Do đó mà danh từ quy y (Namo) được người Pháp dịch là: Chercher
refuge. Vậy quy y Phật, Pháp, Tăng có nghĩa như thế nào?

Những giải thích về câu hỏi này rất nhiều, như sự quy y, lý quy y… Ở đây, chúng tôi không dám làm cho giáo hữu bận óc vì những danh từ Phật học, cũng không đi sâu vào địa vực siêu hình học. Chúng tôi xin sơ lược như sau:

Chúng ta - nhân loại - có nhìn nhận rằng chúng ta đều sống trong chỗ tối tăm sai lầm không? Nếu nhìn nhận như thế, thì kịp bỏ nơi hắc ám, quay đầu trở về với ánh sáng và tắm mình trong đó. Như vậy là quy y Phật.

Chúng ta có nhìn nhận rằng chúng ta - nhân loại - học biết rất nhiều nhưng lại dốt cái khoa “chân hạnh phúc” không? Nếu phải như thế thì mau mau bỏ những cái học tầm thường của thế gian mà quay đầu theo học cái biết của Phật và sống mãi trong cái biết ấy. Có biết và có hành cái biết của Phật mới hết khổ, tức là có hạnh phúc chân thật ngay đây và mãi mãi về sau. Như thế là quy y Pháp.

Rốt hết, chúng ta có nhìn nhận rằng chúng ta - nhân loại - từ ngàn xưa cho đến nay cứ sống mãi trong cảnh tương tranh tương tàn không? Nếu phải như thế thì nên bỏ cái đời sống xâu xé, ganh tị, tranh nhau từ tấc đất, giết nhau vì lời nói mọn, cái lợi con, mà quay về sống đời sống hòa hợp an vui mà tập đoàn đệ tử chân chính của đức Phật là tượng trưng. Như thế là quy y Tăng.

Tóm lại, và muốn cho dễ hiểu như giáo hữu mong, chúng ta có thể nói:

- Quy y Phật là bỏ tối về sáng.

- Quy y Pháp là bỏ ngu về khôn.

- Quy y Tăng là bỏ nghịch về hòa.

Thử hỏi, trong đời ai là người muốn sống mãi trong đời tối tăm ngu dốt và xung đột? Chắc chắn là không một ai. Vậy tự cái ý muốn được thừa hưởng ánh sáng, hết ngu thành khôn, dứt tranh đoạt sống hòa thuận, mà người đời “quy y”. Muốn thì được, nhưng muốn có được là khi nào chúng ta tự nguyện, tự thệ, tự quyết. Đây là ý nghĩa của phương thức của Phật chế ra. Người lạy Phật xin làm đệ tử là người có cái muốn vừa nói, vậy phải tự miệng mình đọc cái phương thức “Tam quy” đi. Dám đọc là tự mình đã “thề độc” với mình rồi đó. Thề độc như những người vào Hội Tam Điểm (Franc-maconnerie), hay những người gia nhập vào những đoàn thể khác của thế gian mà quy điều bắt buộc phải có lời phát thệ. Để giữ trung thành với một chủ nghĩa luôn luôn sai lạc của thế tình mà có người dám thề, chúng ta há không dám thề để giữ trung thành với cái muốn của chúng ta sao?

2. Phật tử mà không quy y thì có thể ngộ được đạo chăng?

Chúng ta nên phân tích vấn đề:

a. Quy y không phải một đảm bảo - Như chúng ta thấy, quy y là một lời mình hứa với mình, quyết bỏ đường tà trở về nẻo chánh. Hứa mà có làm, lời hứa mới là đảm bảo, bằng không thì chỉ là lời hứa suông, không ăn thua vào đâu.

b. Không quy y có thể là Phật tử không? Thưa không. Tuy biết ngộ cùng không ngộ là tự tâm, chứ không phải tại các việc quy y như vừa nói, nhưng trong chỗ kêu gọi (danh từ), một ông luật sư chưa phát thệ chưa phải là ông luật sư chính tông, thì giáo hữu cũng như chúng tôi, chúng ta không thể tự xưng là Phật tử chính cống, trước khi tuyên đọc Tam quy, dù ta có tập sự làm Phật tử rồi cũng vậy.

c. Không quy y có thể ngộ đạo được không? - Được mà không được. Được vì biết bao nhiêu người quy y mà không ngộ gì hết, chỉ vì cái miệng quy y mà tâm không quy. Còn không được là thế nào? Ngộ đạo là đã trở về và sống trong chân lý, vậy người ngộ đạo là đã quy y rồi, hoặc bằng miệng cả tâm, hoặc bằng tâm trơn. Vậy giáo hữu nên tự hỏi coi giáo hữu có đủ cương quyết tự hứa thầm và tự làm không? Nếu đủ thì tự quy y đi, bằng không thì phải quy y dưới chân Phật, trước chư Tăng, cho có chứng cớ, để sau giáo hữu khỏi quên…

Kính chúc giáo hữu tinh tấn dũng mãnh trên đường quy y.

Trích Tạp chí Từ Quang

Năm thứ VII - Số 72.73 Tháng 1 và 2 năm 1958