TÁM BƯỚC ĐI ĐẾN HẠNH PHÚC TRONG PHẬT GIÁO TÂY TẠNG (tt)

TÁM BƯỚC ĐI ĐẾN HẠNH PHÚC
TRONG PHẬT GIÁO TÂY TẠNG (tt)

 

                                                               MINH BẢN

BƯỚC THỨ TÁM (tt)

Trạng thái trống không của thân chúng ta

Để hiểu biết thế nào những hiện tượng đều trống rỗng trong sự tồn tại thật sự, vốn sẵn hay cố hữu, chúng ta hãy xem xét thân của chúng ta. Sau khi hiểu được rằng thân của chúng ta không tồn tại thật sự, chúng ta có thể áp dụng một cách dễ dàng sự phán đoán giống như thế cho những đối tượng khác.

Trong “hướng dẫn cách sống của Bồ tát”, Thiền sư Shantidéva nói rằng:

“Đó là tại sao không có một thân nào cả, sự ngu dốt đã làm cho chúng ta thấy một thân thể trong những bàn tay và cũng tiếp tục giống như thế, do bởi sai lầm của tinh thần hiểu biết, mỗi khi đến hoàng hôn, trời tối, người ta nhìn mọi hình thể thành là một đống những hòn đá”.

Ở một mức độ nào đó, chúng ta biết rõ ràng thân của chúng ta, biết sức khỏe của nó tốt hay xấu, thân hình đẹp hay tồi tệ xấu xí v.v… Nhưng chúng ta không bao giờ xem xét nó hơn một cách sâu xa và tự hỏi “Thân tôi thật đúng ra là gì? Nó ở đâu? bản chất thật sự của nó là gì?”. Nếu chúng ta xem xét thân của chúng ta thì chúng ta không thể tìm thấy nó. Thay vì tìm thấy thân của chúng ta thì thân biến mất tiếp theo sự xem xét của chúng ta. Câu đầu tiên của Shantidéva: “Đó là tại sao không có một thân nào cả” có nghĩa rằng nếu chúng ta tìm kiếm thân “thật sự” của chúng ta thì không có thân nào cả. Thân của chúng ta chỉ tồn tại trong biện pháp mà ở đó chúng ta không tìm kiếm một thân thật sự ngoài sự hiện diện đơn giản của nó.

Có hai phương thức để tìm một vật. Thứ nhất là chúng ta nhớ lại “tìm kiếm thông thường” gồm có việc tìm kiếm, thí dụ, xe của chúng ta ở trong chỗ đậu xe chung. Loại tìm kiếm này dẫn đến sự tìm thấy chiếc xe trong ý nghĩa mà chúng ta thấy được vật đó và mọi người đồng ý nói rằng đó là chiếc xe của chúng ta. Nhưng hãy giả thiết rằng sau khi thấy chỗ của chiếc xe rồi, chúng ta vẫn không thỏa mãn cho sự hiện ra đơn giản của chiếc xe và chúng ta muốn biết rõ một cách đúng đắng chiếc xe là gì. Lúc đó, chúng ta có thể làm một việc mà nó được gọi là sự tìm kiếm tối hậu của chiếc xe. Chúng ta lúc đó quan sát ở bên trong chính vật đó để tìm thấy một thứ gì sẽ là vật đó. Để làm việc này, chúng ta tự hỏi “Phải chăng một hay những phần khác của chiếc xe tách riêng ra là chiếc xe? Những bánh xe có phải là cái xe không? Cái máy động cơ có phải là cái xe không? Cái dàn đồng, vỏ xe có phải là cái xe không? v.v…”. Một khi chúng ta khởi đầu một sự tìm kiếm tối hậu chiếc xe thì chúng ta không hài lòng với một cách giản dị dở nắp chiếc xe, nhũng bánh xe cũng như những thứ khác để sau đó là “chiếc xe”. Chúng ta muốn biết chiếc xe thật sự là gì. Thay vì sử dụng một cách giản dị chữ “xe” như nó tự làm một cách phổ thông, chúng ta muốn biết chữ đó mang lại một cách hiệu quả gì. Chúng ta muốn phân chia một cách tinh thần “xe” của tất cả những gì không phải là “xe” để có thể nói “đó là một cách thật sự chiếc xe là gì”. Chúng ta muốn tìm thấy một chiếc xe, nhưng sự thật không có một chiếc xe nào cả, chúng ta không tìm thấy gì cả. Trong kinh cô đọng về sự hoàn hảo của sự thông thái, đức Phật nói rằng “Nếu anh tìm kiếm thân của anh với sự khôn ngoan thông thái thì anh không thể tìm thấy nó”. Điều đó đồng thời áp dụng cho xe, nhà của chúng ta và tất cả những hiện tượng khác.

(Sách đã phát hành.
Mời bạn đọc đón mua)