BÌNH MINH TRÊN SÔNG HƯƠNG (thơ)

BÌNH MINH TRÊN SÔNG HƯƠNG

HỒ XUÂN THIÊN

 

Phước Duyên(1) bảo tháp hiển non xanh,

Thiên Mụ, Hà Khê(2) trấn Kinh Thành.

Tiên chúa(3) đến đây thời dựng nước,

Nghe qua chuyện cổ đặt nên danh.(4)

 

Sông Hương(5) êm ả bóng trăng treo,

Ngư phủ Thọ Khương(6) gác mái chèo.

Vẳng tiếng chuông Linh lòng lắng lại,(7)

Sương đêm lành lạnh cũng tan theo(8).

 

Thọ Khương trăng ấp(9) đồi thông ấm,

Khách tục còn say giấc mộng đời

Bỗng chợt tiếng gà Lương Quán(10) gáy,

Bình minh trỗi dậy! Nguyệt Biều(11) ơi!

 

Đường làng(12) rộn rã bé chăn trâu ,

Như giỡn, như đùa lấn qua cầu.

Nghé ngọ! qua mau! nhường các mệ,(13)

Thanh trà(14),thơm quá gánh đi đâu (mô).

 

Chùa Xá Lợi.

Mùa an cư 2012

 

---

(1) Phước Duyên bảo tháp: Tên tháp chùa Thiên Mụ. Tên do vua Thiệu Trị đặt

(2) Hà Khê: Tên núi, tên xã. Trên đỉnh núi Hà Khê chúa Nguyễn Hòang cho dựng chùa Thiên Mụ.

(3) Chúa Nguyễn Hòang đến thăm chùa Thiên Mỗ năm 1601. Chúa cho dựng lại chùa và đổi tên thành chùa Thiên Mụ.

(4) Chúa Nguyễn Hòang dựng ra chuyện Thiên Mụ để củng cố lòng dân tin vào uy quyền của Chúa và bắt đầu dựng chùa để truyền bá đạo Phật tại Đàng Trong.

(5) Sông Hương: Sông chảy qua huyện Hương Trà tên là sông Hương Trà.Gọi tắt là sông Hương

(6) Thọ Khương: Tên Vạn đò trên sông Hương bên cạnh làng Thọ Khương. Nay là Long Thọ

(7) Tiếng chuông Thiên Mụ. Vua Tự Đức đổi Thiên Mụ thành Linh Mụ. Nổi tiếng qua câu ca:

Tiếng chuông Thiên Mụ, canh gà Thọ Xương

(8) Sương khói phủ trên sông Hương.

(9) Đồi Long Thọ: Một thắng cảnh tại Huế. Trên đồi Long Thọ có đình của vua Minh Mạng, có kho thóc Thọ Khương thời chúa Nguyễn, có Điện Long Châu ( đền Voi Ré) thờ các thần bảo hộ voi, có Hổ Quyền là nơi tổ chức cho voi và cọp đấu,có Cồn Bành và Tàu Tượng là nơi voi ở và voi ăn. Nổi tiếng qua bài thơ của Tùng Thiện Vương Miên Thẩm:

Long Thọ chùm đông chiều thóang lặng,

Ngư tiều dứt, đợi tiếng chuông rơi..

Gió muôn thông biếc, trăng nghìn núi,

Ghi lúc riêng mình, khách ẩn chơi.

(10) Lương Quán: Tên làng bên cạnh làng Nguyệt Biều. Làng Lương Quán có trường đúc tìền

thời chúa Nguyễn Phúc Khóat. Làng Lương Quán nổi tiếng qua câu hát ru:

Mua vôi chợ Quán chợ Cầu,

Mua cau Nam Phổ mua trầu chợ Dinh.

Chợ Dinh bán áo con trai,

Triều Sơn bán nón, Mậu Tài bán Kim

(11) Nguyệt Biều: Tên làng cổ ở Huế, đối diện chùa Thiên Mụ ở phía Bắc sông Hương. Là quê

của phò mã Thân Trọng Di, chồng của bà công chúa Mai Am. Làng Nguyệt Biều chỉ cách làng

Lương Quán một con hói cạn:

Nguyệt Biều, Lương Quán bao xa,

Cách một cái hói, sinh ra hai làng

(12) Đường Long Thọ nay đổi tên Bùi thị Xuân.

(13) Các mệ. Tiếng Huế chỉ các bà.

(14) Thanh Trà: Một lọai bưởi của Huế. Thổ sản nổi tiếng của làng Nguyệt Biều.