HÒA THƯỢNG THÍCH TỊCH TRÀNG (1909-1976)

 

 

Hòa thượng họ Hồ, húy Thăng, pháp danh Tâm Thanh, hiệu Tịch Tràng. Ngài sanh năm Kỷ Dậu (1909), tại làng Lỗ Giáng, xã Cẩm Lệ, huyện Hòa Vang, tỉnh Quảng Nam. Thân phụ là cụ Hồ Tưởng - thường gọi là cụ Cửu Đẩu - vì cụ có hàm Cửu phẩm Văn giai; thân mẫu là cụ Phạm Thị Liên.

Thời thơ ấu, ngài được song thân chăm lo giáo dưỡng rất chu đáo, đặc biệt là quan tâm đến vấn đề học vấn, nhờ vậy năm 20 tuổi ngài thi đỗ bằng Thành Chung và được bổ nhiệm dạy học tại Trường Pháp-Việt ở Tây Hồ (nay là Trường PTCS Trưng Vương, TP. Đà Nẵng). Ngoài thời giờ dạy học, ngài còn tinh chuyên nghiên cứu giáo lý nhà Phật. Khi phong trào chấn hưng Phật giáo tại miền Trung do Quốc sư Phước Huệ khởi xướng, ngài đến chùa Trúc Lâm (Huế) xin thọ Tam quy, Ngũ giới với Hòa thượng Giác Tiên, được Hòa thượng cho pháp danh là Tâm Thanh.

Vốn được thấm nhuần giáo lý nhà Phật, nhận thức được sự mong manh giả tạm của kiếp nhân sinh... nên đến năm Mậu Dần (1938), ngài lặng lẽ từ giã gia đình, quyết chí xuất gia cầu đạo. Trên đường du phương học đạo, ngài qua Cao Miên (Campuchia), tại đây ngài được hội kiến Hòa thượng Thích Quảng Đức, thật là một cơ duyên hy hữu khiến ngài hoan hỷ phấn chấn vô cùng.

Năm 1939, khi nghe tin Thiền sư Minh Tịnh (húy Nhẫn Tế) vừa du học từ Tây Tạng về, ngài liền tìm đến chùa Thiên Chơn tại Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương để xin thọ giáo với Thiền sư, được Thiền sư ấn chứng và ban cho ngài pháp hiệu là Tịch Tràng. Đồng liêu với ngài là 3 vị sư huynh: Viên Chiếu, Tịch Chiếu và Thường Chiếu.

Năm 1941, Hòa thượng Quảng Đức thường về chùa Thiên Chơn đàm đạo với Thiền sư Minh Tịnh. Tại đây, Hòa thượng gặp ngài, biết là pháp khí có thể làm rường cột cho Phật pháp mai sau nên mời ngài về Vạn Giã, tỉnh Khánh Hòa để đảm nhận trọng trách trú trì ngôi tổ đình Linh Sơn mà Hòa thượng đang gánh vác. Nhận ủy thác của Hòa thượng Quảng Đức, ngài về tổ đình Linh Sơn để chu toàn sứ mệnh “Thượng cầu Phật đạo, hạ hóa chúng sanh”, “Kế thế truyền đăng tục diệm”. Nơi đây non nước hữu tình, cảnh Phật trang nghiêm khiến lòng xúc động nên ngài đã cảm khái:

Ngàn năm mới gặp cảnh chùa này,

Cây cỏ vườn thiền hưng ngát bay.

Cảm ứng Từ Bi thương mấy độ,

Thỏa lòng mong ước bấy lâu nay.

Am tranh khuya sớm nhang đèn, lạy,

Dưa muối chiều hôm dạ thảo ngay.

Kinh Kha sông Dịch không quay lại,

Phăng dấu tìm trâu đáp nghĩa Thầy.

Cuối năm 1945, chiến tranh Việt Pháp lại bùng nổ, làm cho nhân dân hết sức thống khổ lầm than. Do đó, dân làng khắp nơi trong quận quy tụ về xung quanh chùa để nương tựa. Nhờ sự hộ trì của Tam bảo, cũng như đức độ của ngài mà mọi người được yên ổn. Dần dần, ngài đã cảm hóa họ phát tâm thọ trì Tam quy, Ngũ giới trở thành Phật tử tại gia hộ trì Tam bảo.

Năm 1954, ngài khởi công xây dựng ngôi Chánh điện (do Hòa thượng Thích Quảng Đức, trú trì đời thứ 6 tổ đình Linh Sơn đặt viên đá đầu tiên). Đến năm 1956, công trình xây dựng ngôi Chánh điện được hoàn thành và ngài đã tổ chức lễ khánh thành rất trọng thể. Sau đó, ngài tiếp tục xây dựng Đông lang và Tây lang. Công cuộc kiến thiết ngôi tổ đình đến đây tạm hoàn tất. Từ đó, ngài tập trung vào vấn đề tu tập và tiếp Tăng độ chúng. Hằng ngày, ngoài sáu thời lễ bái ra, ngài còn dạy cho Tăng chúng tu học. Mỗi năm đến mùa An cư-kiết hạ, chư Tăng khắp nơi quy tụ về trụ xứ nầy tu học rất đông dưới sự hướng dẫn của ngài.

Năm 1960, sự kỳ thị tôn giáo của chế độ cầm quyền nhà Ngô khiến cho Tăng ni và tín đồ vô cùng điêu đứng khổ sở. Bản thân ngài cũng bị tay sai của nhà cầm quyền đương thời đe dọa, ám hại... nhưng đức độ của ngài không những tự mình tránh khỏi tai họa, ngược lại còn cảm hóa họ trở về quy hướng Tam bảo. Vì thế, uy đức của ngài càng thêm vang rộng. Trước đó, cũng như trong thời gian này, còn có quý ngài như: Hòa thượng Thích Hưng Từ, Hòa thượng Thích Vĩnh Thọ, Hòa thượng Thích Viên Giác, Hòa thượng Thích Chơn Không, Hòa thượng Thích Giải An, Hòa thượng Thích Trí Châu... ở các tỉnh miền ngoài vào để cùng ngài hoằng dương Phật pháp tại nơi đây.

Năm 1964, khi Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thống nhất ra đời, ngài được cử làm Chánh Đại diện Phật giáo quận Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa, và được lưu nhiệm cho đến ngày viên tịch.

Năm 1970, ngài được Hòa thượng Thích Trí Thủ mời thỉnh giảng lớp Chuyên khoa Phật học tại Phật học viện Trung phần Hải Đức-Nha Trang.

Năm 1972, ngài mở Giới đàn Sa di, Bồ tát tại gia và Thập thiện, dưới sự chứng minh, kiêm Hòa thượng Đường đầu là Hòa thượng Thích Trí Thủ.

Năm 1973, Đại Giới đàn Phước Huệ tổ chức tại chùa Hải Đức-Nha Trang, ngài được cung thỉnh làm Đệ tam Tôn chứng.

Về sau, tuy tuổi già sức yếu nhưng hằng ngày, ngài vẫn hướng dẫn cho Tăng chúng hành trì trong các thời khóa lễ. Ngoài ra, mỗi ngày còn lễ sám Hồng danh Vạn Phật và luôn luôn khi đi đứng, lúc nằm ngồi, ngài đều niệm Phật, tràng hạt không rời tay.

Sứ mệnh thành, hạnh nguyện mãn. Trước khi từ biệt cõi trần để vào cõi Niết bàn tịch tịnh, ngài gọi đồ chúng lại dạy lời cuối cùng được thể hiện bằng bài kệ như sau:

Hơn, thua, phải, trái biết bao là!

Xét nét tu hành giữ lấy ta,

Tâm để rỗng không, thường nhẫn nhục,

Muôn phiền não chướng cũng tiêu ma.

Sau đó, ngài an nhiên thâu thần thị tịch vào lúc 12 giờ, ngày 24 tháng 5 năm Bính Thìn (1976), hưởng thọ 68 tuổi, hạ lạp 37 năm.

Thượng tọa Tuệ Sĩ cảm khích ân đức của ngài đã viết câu đối kính điếu đầy thiền vị như sau:

仰 之 高 奚 生 歟 滅 歟 彷 彿 空 堂 瘦 鶴

- Ngưỡng chi cao hề, sanh dư diệt dư, phưởng phất không đường sấu hạc;

垂 之 切 矣 戒 也 訓 也 俳 佪 暮 影 遺 音

- Thùy chi thiết hỷ, giới dã huấn dã, bồi hồi mộ ảnh di âm.

Tạm dịch:

Trông lên cao hề! Sống ư, chết ư? Thấp thoáng hạc gầy nơi cửa Phật.

Nhìn lại gần hề! Răn chăng, dạy chăng? Ngậm ngùi giọng cũ lúc hoàng hôn.

NAM MÔ TỰ LÂM TẾ CHÁNH TÔN TỨ THẬP TAM THẾ, LINH SƠN ĐƯỜNG THƯỢNG TRÚ TRÌ, HÚY THƯỢNG TÂM HẠ THANH, HIỆU TỊCH TRÀNG HÒA THƯỢNG GIÁC LINH.

 

---

- Nguồn: Todinhlinhson.com

- Lấy từ trang nhà Phật Việt. Net

- Tỳ kheo Đồng Bổn biên tập lại.