PHẬT GIÁO Ở THẾ GIỚI PHƯƠNG TÂY

 

Nguồn: World of Religions- A Canadian Perspective
Người dịch: THÍCH NỮ LỆ NGHIÊM

 

 

Vào cuối thế kỷ XVIII và XIX, kiến thức về Phật giáo ngày càng phát triển và các cộng đồng Phật giáo nhỏ xuất hiện ở thế giới phương Tây. Kể từ đó, số lượng của họ ngày càng tăng lên tùy theo số người hành nghề và địa vị. Trong những năm 1800, trí thức phương Tây được giới thiệu về Phật giáo và quan tâm tìm hiểu thêm về Phật giáo. Điều này, phần lớn là kết quả của việc những người thực dân châu Âu trở về, các quan chức chính quyền thuộc địa, các nhà truyền giáo Thiên Chúa giáo và những người khác trở về hoặc đến từ phương Đông, nơi họ đã biết và tiếp xúc với cộng đồng Phật giáo và các cơ quan tôn giáo. Trong thời kỳ này, một vài sách về Đức Phật đã được xuất bản nhằm giúp giới thiệu với công chúng phương Tây về Phật giáo. Chúng bao gồm tuyển tập thơ của Ngài Edwin Arnold. Ánh sáng châu Á (1879), và tác phẩm của các học giả Phật giáo phương Tây thời kỳ đầu như Hermann Oldenberg, T. W. Rhys Davids và F. Max Müller.

Vào cuối thế kỷ XIX, những người phương Tây đã tìm hiểu về Phật giáo và bị thu hút bởi những lời dạy cũng như thực hành của đạo Phật bắt đầu tìm kiếm những nghiên cứu sâu hơn và cải đạo. Những người phương Tây hiện đại đầu tiên chuyển sang Phật giáo bao gồm hai thành viên sáng lập của Hiệp hội Thần học, Henry Steel Olcott và Helena Blavatsky. Họ đã làm như vậy vào năm 1880 ở Sri Lanka. Hiệp hội Thần học được thành lập vào năm 1875, đề xuất một trong những mục tiêu là khuyến khích việc nghiên cứu so sánh tôn giáo, triết học và khoa học. Sự nghiên cứu này đóng một vai trò quan trọng trong việc phổ biến các tôn giáo Ấn Độ và phương Đông như Ấn Độ giáo và Phật giáo ở phương Tây. Ngoài ra, vào cuối những năm 1800, những người phương Tây đầu tiên bắt đầu gia nhập vào các tu viện Phật giáo và trở thành tu sĩ. Những người này bao gồm U Dharmaloka, Ananda Metteyya và Trưởng lão Nyanatiloka người Đức.

Sự di cư của người châu Á sang phương Tây cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc phổ biến và truyền bá đạo Phật. Sự nhập cư quy mô lớn của người nhập cư Trung Quốc và Nhật Bản đến châu Mỹ (Hợp Chủng quốc Hoa Kỳ và Canada) bắt đầu vào cuối thế kỷ 19 và tiếp tục vào đầu thế kỷ XX. Tuy nhiên, vào đầu thế kỷ XX, tư tưởng bài ngoại gia tăng đã dẫn đến luật nhập cư chống người châu Á và các rào cản khác làm hạn chế nghiêm trọng dòng người châu Á đến cả Canada và Hoa Kỳ. Mãi đến đầu những năm 1970, những thay đổi trong luật nhập cư và các yếu tố khác mới bắt đầu cho phép một số lượng đáng kể người nhập cư từ các quốc gia có đa số người châu Á và theo đạo Phật. Bắt đầu từ năm 1975, những người đến từ Việt Nam, Lào, Campuchia, Tây Tạng, Nepal, Sri Lanka, Miến Điện và những quốc gia có ảnh hưởng lớn về Phật giáo. Gần đây, những người nhập cư và sinh viên nói chung từ Trung Quốc, Hàn Quốc và các nước châu Á khác có dân số theo đạo Phật đáng kể đã góp phần làm tăng dân số theo đạo Phật ở Canada và nhiều nước phương Tây.

Việc Trung Quốc sáp nhập Tây Tạng vào năm 1950 sau 37 năm Tây Tạng độc lập và dẫn đến sự phân tán của các nhà lãnh đạo tôn giáo và chính trị Tây Tạng cũng như những tín đồ của họ đã có tác động lớn đến sự truyền bá của Phật giáo Tây Tạng ở phương Tây và sự phổ biến ngày càng tăng của nó. Tất cả bốn trường phái Phật giáo Tây Tạng lớn đều có mặt ở Bắc Mỹ và các nơi khác trên thế giới và đã thu hút nhiều người cải đạo. Đức Đạt Lai Lạt Ma (Tenzin Gyatso), cho đến năm 2011, là nhà lãnh đạo chính trị và tinh thần của chính phủ Tây Tạng lưu vong, đã nổi tiếng ở Canada và trên toàn thế giới. Ngày nay, số lượng Phật tử Tây Tạng trên toàn cầu được ước tính là từ mười đến hai mươi triệu người.

Kết quả là, truyền thống Nguyên thủy đã được thành lập vững chắc ở phương Tây và nhiều ngôi chùa cũng đã được mở ra đặc biệt là trong cộng đồng người nhập cư ở Canada, Hoa Kỳ và châu Âu. Thiền Vipassanā Nguyên thủy cũng được thiết lập ở phương Tây, thông qua việc thành lập các tổ chức như Hiệp hội Thiền Minh sát vào năm 1975. Truyền thống rừng Thái Lan cũng đã thành lập các cộng đồng ở Canada, Hoa Kỳ và châu Âu. Tại Vương quốc Anh, Cộng đồng Phật giáo Triratna nổi lên như một phong trào Phật giáo hiện đại mới.

Các quân nhân Mỹ trở về Hoa Kỳ từ Đông Á sau Thế chiến thứ hai và Chiến tranh Triều Tiên, mang theo sự quan tâm đến văn hóa châu Á, trong đó có Nichiren Shoshu và Thiền tông. Thiền tông đặc biệt trở nên phổ biến đáng kể vào những năm 1960 trong giới văn học và nghệ thuật ở Mỹ và điều này đã giúp phổ biến Phật giáo. Ngoài ra, trong thời kỳ hậu chiến, mối quan tâm về mặt học thuật ngày càng tăng khi nhiều trường đại học thành lập các khoa nghiên cứu Phật giáo.

Vào cuối thế kỷ XX, sự quan tâm đến Phật giáo ở châu Âu lục địa cũng gia tăng đáng kể. Ví dụ, có sự gia tăng theo cấp số nhân trong các nhóm và tín đồ Phật giáo ở Đức. Ở Pháp và Tây Ban Nha, Phật giáo Tây Tạng có số lượng tín đồ đông đảo. Các truyền thống Tây Tạng, Đông Á và Nguyên thủy hiện cũng đang hoạt động và ngày càng phổ biến ở Úc và New Zealand. Ở Nam Mỹ, Phật tử Tây Tạng và Thiền tông đã thiết lập được sự hiện diện nhỏ hơn nhưng đáng kể ở các quốc gia như Argentina, Brazil, Chile, Colombia và Venezuela.

Các tổ chức và giáo phái Phật giáo bắt đầu tập trung sự chú ý của họ không chỉ vào việc phục vụ nhu cầu của cộng đồng Phật tử ở phương Tây mà còn vào việc giảng dạy thêm cho người phương Tây về Phật giáo và đặc biệt là đáp ứng sự phổ biến ngày càng tăng của Phật giáo và các thực hành thiền định của Phật giáo. Ví dụ, vào thế kỷ XX, các nhà lãnh đạo và giảng viên Thiền tông châu Á như DT Suzuki, Hsüan Hua, Hakuun Yasutani và Thích Nhất Hạnh đã có ảnh hưởng trong việc tạo ra nhận thức và sự quan tâm lớn hơn về Thiền tông ở phương Tây.

Cuối cùng, trong những thập kỷ gần đây, thực hành thiền định và chánh niệm đã trở nên phổ biến ở thế giới phương Tây khi mọi người phải đối mặt với những thách thức của việc sống trong môi trường đô thị và đương đại phức tạp, căng thẳng và đầy thử thách. Ngoài ra, nhờ nghiên cứu về lợi ích của thiền định, sự quan tâm của công chúng đối với việc thực hành Phật giáo, thiền định và chánh niệm đã tăng vọt trong thế giới phương Tây. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng thiền mang lại rất nhiều lợi ích về sức khỏe thể chất và tinh thần cho người tập. Có bằng chứng cho thấy thiền và thực hành chánh niệm giúp người tập đối phó với trầm cảm, đau mãn tính và lo lắng. Kết quả là sự phát triển đáng kể ở các trung tâm thiền định trên khắp Canada và thế giới phương Tây, được thu hút, được cung cấp thông tin hoặc được điều hành bởi nhiều trường phái và giáo phái Phật giáo khác nhau.

Công bằng mà nói, thì sự mở rộng của Phật giáo từ nền tảng châu Á vào thế kỷ XX đã khiến Phật giáo trở thành một hiện tượng trên toàn thế giới. Ngày nay, nhiều trung tâm Phật giáo đã được thành lập trên khắp Canada, Hoa Kỳ, Úc, New Zealand, châu Âu và Nam Mỹ. Hầu như tất cả các truyền thống Phật giáo lớn đều được đại diện và tiếp tục thu hút sự quan tâm của người phương Tây thuộc mọi tầng lớp xã hội.